Tarih’te bazı Kürt islam Alimi ile Bilim Adamları
TARİHTE KÜRT İSLAM ALİMLERİ, LİDERLER, BİLİM ADAMLARI VE FİLOZOFLAR
► Ali Hariri (1009 – Hakkari – 1080) klasik Kürt edebiyatı şairi. İlk Kürt şairi sayılmaktadır. Hariri’den itibaren (11. yüzyıl) Kürt edebiyatında, divan edebiyatı dönemi başlar.
► Abdulkadir Geylani (1077 Gilan – 1166 Bağdat) Kürt asıllı İslam bilgini ve Kadiri tarikatının kurucusudur.
► Abdulbasid Abdussamed (1927 Armant – 1988 Kahire) Kürt ve Arap asilli Dünyaca ünlü hafız ve Kur’an kârisi.
► Ehmedê Xanê (1650 Hakkari – 1707 Ağrı) Türkçe Kürtçe Arapça ve Farsça bilen Kürt asıllı edip, şair, ve tarihçi.
► El Cezerî (1136 – Cizre – 1206 ) İslam’ın altın çağında çalışmalar yapan Kürt asıllı Müslüman bilim adamı ve mühendis, Bugün sibernetiğin ilk adımlarını attığı ve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen kişi Ebû’l İz El Cezeri’dir.
► Feqîyê Teyran (1590
– Van – 1660) Kürt asilli şair masal ve destan yazarı. En önemli eseri
Hespê Reş’tir (Kara At). Bu eser 1965’te Moskova’da Kürtçe-Rusça olarak
yayınlandı.
► Melayê Cizîrê (1570 – Cizre – 1640) Kürt asıllı Islam alimi, Edebiyatçı ve mutasavvıf.
► Bediuzzaman Said-i Kurdî (1878 Bitlîs – 1960 Şanlıurfa) Kürt İslam âlimi ve tefsir yazarı. Risale-i Nur Külliyatı’nın yazarı.
► Molla Halil Siirdî (1753 Bitlis – Siirt 1841) Kürt asıllı Tefsir, fıkıh ve hadis alimi ve Yazar Arapça ve Kürtçe dilinde toplam 24 eseri var.
► Hz. Caban El Kurdî (as)
Hz. Muhammed (sav) zamanında Müslüman olan ilk Kürt asilli sahabelerden
biri. Ayrica İslam tarihinde ilk olarak atanan valilerdendir.
► Hz. Zozan (as) Hz. Muhammed (sav) zamaninda Müslüman olan ilk Kürt asilli kadin. // Kaynak : Taraf Gzt.
► Selahaddin-i Eyyubi El Kurdî (1138
Tikrit – 1193 Şam) Eyyubi hanedanının kurucusu olan hükümdar. Hıttin
Muharebesi ile 1187’de Kudüs’ü Haçlı kuvvetlerinden alarak kentte 88 yıl
süren Hıristiyan egemenliğine son vermiş, akabinde Hıristiyanların
düzenledikleri III. Haçlı Seferi’ni etkisiz hale getiren Kürt İslam
alimi ve lider.
► Muhammed Bin Şeddad Şeddadiler’in
kurucusu Kürt lider. Kurduğu hanedanlık kendi isminden dolayı
Şeddadiler veya Şadiler olarak anılmıştır. Bugün Ermenistan sınırlarında
kalan ve 951 yılında ele geçirdiği Divin kentinde hanedanlığı kurmuş,
951-971 yılları boyunca hanedanlığın emirliğini yapmıştır.
► El Dinaveri (828
– Iran Kurdistani – 896) Astronomi, botanik, metalürji, coğrafya,
matematik ve tarih gibi çok çeşitli alanlarda çalışmalarda bulunmuş Kürt
asıllı Müslüman bilim adami, Kürtlerin atalarını araştıran ilk bilim
adamlarından olmuştur. Bu alandaki çalışmalarını Ensab el-Ekrad
(“Kürtlerin Soyu”) isimli eserinde toplamıştır. Dinaveri ayrıca
matematik ve Kur’an üzerine de birçok eser kaleme almıştır.
► Şihabeddin Sühreverdî (1155 – İran Kurdistani – 1191) Kürt asilli İslam filozofu ve işrakilik isimli fikrî akımın kurucusudur.
► Mehwî (1817 Muhabad – Süleymaniye) Kürt asilli İslam alimi, hekim ve şair.
► Mevlana Halit (1779 – Süleymaniye – 1827 Şam) Kürt asıllı Nakşibendi Halidiye yolunun öncüsü alîm ve mutasavvıftır.
► Cakir El Kurdi (1155 – Irak Kurdistanı – ? ) Kürt asilli büyük islam alimi.
► Ehmedê Muxlis (1891 – Amediye – 1963) Kürt alim ve yazar, Kurdî ve İslamî çok sayida eser yazmiştir.
► Mehmûdê Bazîdî (1797
Ağri – 1863 ? ) Kürt tarihçisi ve İslam alimi, Kürtçe ve Arapça dilinde
çok sayida İslamî ve Kurdî eser yazmiştir (malesef çok az eserleri
günümüze ulaşabilmiştir.)
► Şemseddînê Şarezorî (1250
– Şarezor – 1288) Kürt asıllı İslam filozofu, Sührewerdî’nin ölümünden
sonra da felsefesini devam edip geliştirmiştir. Şimdiye dek bize sadece
beş eseri ulaşmıştır.
► Şeyh Ubeydullah Nehri (1830 Şemdinli – 1883 ? ) bağimsiz Kurdistan devleti için ayaklanan Kürt asilli İslam alimi ve lider.
► Melayê Batê (1417- Hakkari -1491) Kürt asıllı edebiyatçı alim ve şair. Kürtçe mevlid’in yazari.
► Ömer Es-Sühreverdi (1145 Sühreverd – 1234 Bağdat) İranli Kürt mutasavvif ve İslam filozofu,
► İbn-i Hallikan (1211 Erbil – Dimeşk 1282) Kürt İslâm âlimi yazar ve tarihçi.
► Ziryab (789
Bağdat ? – 857 Kurtub) Endülüs’te Kurtuba’da hükümdarlık süren Emeviler
döneminde yaşayan Kürt (veya Fars) asıllı bilge, şair, müzisyen,
şarkıcı, güzellik uzmanı, moda tasarımcısı, ünlü, stratejist, astronom,
botanikçi ve coğrafyacı. [Ancak Kaynaklarin % 90’inda Kurd Diye Geçer]
► Şeyh Said (1865 Elazığ – 1925 Diyarbakır) Zaza Kürdü Müderris, Mutasavvıf, müfessir ve muhaddis alimi ve lider.
► Seyyid Abdülkadir (1851 Hakkari – 1925 Bitlis) Kürt Islam alimi, siyasetçi ve Kürdistan Teali Cemiyeti’nin liderlerinden.
► Şeref Han (1543 Kum – 1599 Bitlis) Kürt asıllı siyasetçi, tarihçi ve yazar, Şerefname’nin yazari.
► Kadı Muhammed (1900 – Muhabad -1947) Mahabad Kürt Cumhuriyetinin devlet başkanı seçilmiş Kürt alim ve Lider.
► Ebu El Fida (1273 Şam – Hama 1331) Kürt asilli Müslüman tarihçi ve coğrafyacı.
► Şeyh Muhammed Maşuk El-Haznevi (1957 Kamışlo – 2005 Şam) Kürt asilli Doktor, Hadis ve Fikih alimi. // Kaynak ; Baweri
► Baba Tahir (940 – Hemedan – 1010) İranli Kürt (veya Fars) asıllı Müslüman şair ve filozof. [Ancak Kaynaklarin % 70’inde Kurd Diye Geçer]
► Molla Gürâni (1410 Diyarbakir – 1488 İstanbul) Kürt asilli müderris ve fikih alimi.
► Nali Şarezûrî (1801 Süleymaniye – 1856 İstanbul) Kürt asıllı alim, dil bilimci, çevirmen, Matematikçi ve şair.
► Nâbi (1641 Urfa – 1712 İstanbul) Kürt asilli ünlü Dîvân edebiyatı şâiri.
► Mahmut Berzenci (1878 Süleymaniye-1956 Bağdat) Kürdistan Krallığını ilan eden Kürt lider.
► Simko (1887- İran Kurdistanı – 1930) İran Kurdistaninda hakimiyeti sürdürmüş Kürt lider.
► Evdirehman Şerefkendî (1920 Muhabad – 1991 Kerec) Kur’an-i Kürtçeye çeviren Kürt asıllı alim, yazar şair ve çevirmen.
► İlyas El Kurdi (1660 ? – Suriye ?) Kürt asilli tefsir, hadis ve şafii fikih alimi.
► İbnü’l Esîr Cizreli,
üç erkek kardeşin aile adıdır, Kürt asilli olup. Arap edebiyatının en
tanınmış Müslüman tarihçi, yazar ve dil araştırmacısı, •Mecdeddin (1149 –
1210) •Ali (1160 – 1233) •Diyaeddin (1163 – 1239)
► Mestûre Erdelan (1805
Sine – 1848 Süleymaniye) Kürt asıllı kadın tarihçi, yazar ve şair.
•Cigerxwîn •Ahmet El Hasi •Mele Ahmedê Heyderî •Musa Anter •Mehmed Uzun
•Seydayê Tîrêj •Taceddin El Kurdî •Pîremêrd •Wefayi •Adem El Kurdî
•Muhammed Nurullah El-Cezêri •Bêwar Diyadini ve Daha Nice…
Kürtler neden Tarihlerini Bilmiyorlar ?
Bazı Kürt düşmanları,”Tarihte Kürt ismi Kürtler nerde geçmiş” diye saf saf konuşuyorlar sanki Kürt tarihini çok okumuşlar araştırmışlar gibi..
Irkçı Kemalist eğitim sisteminde Kürtlere yer verilmiyor tabiki. Türk tarih kitaplarında sadece Kürt Teali Cemiyeti gösteriliyor onuda kötü cemiyetler listesine koymuşlar..
Böyle Bir eğitim sisteminde Kürtlerin asimile olmaları kendilerini türk gibi hissedip ne mutlu türküm diyene demeleri kaçınılmaz..
Kürt çocukları kendi tarihleri yerine başka bir tarihin kültürün esiri oluyorlar
Tüm Kürtlere sesleniyoruz,Kürt tarihinizi yani Kendi tarihinizi Dilinizi Kültürünüzü öğrenin..
Kürdüm demekle olmuyor sadece..
Tarihimizi Öğrenmeliyiz..
Bizi aydınlattığın için gelek spas