Son yıllarda özellikle sosyal medyada “Kürtler kaçak elektrik kullanıyor” furyasıyla ilgili bir yazı yazmaya karar verdik.
Kürtler kaçak elektrik kullanıyor mu gerçekten? Kullanıyorlarsa sadece Kürtler mi kullanıyor ve neden kullanılıyor…
Kaçak Elektriği Kim Kullanıyor?
Kürtler, kaçak elektrik kullanıyor ifadesi yanlıştır.Zira kaçak elektrik kullanmanın kökenle ilgisi yoktur.Güneydoğuda Kaçak elektrik kullananlar evet bu bir gerçektir.
Peki ya kaçak elektrik kullananlar diğerleri?
Kürtlerin kaçak elektrik kullanması gündemden düşmezken neden sanayi babalarının kullandığı kaçak elektrikler hiç gündeme gelmiyor acaba?
Şu haberdeki örnek üzerinden gidelim.Haberde İstanbul bölgesinde elektrik dağıtım şirketi olan Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ(BEDAŞ)’ın İstanbul sanayi bölgelerindeki kaçak elektrik kullananlara mahkemeye verdiği yazılmaktadır.
“40 bin sanayi abonesi trafolara yerleştirilecek veri toplama sistemi sayesinde GPRS aracılığıyla merkezden bilgisayarla takip edilecek. Böylece kaçağın tespiti abonenin işyerine gitmeden bilgisayardan yapılabilecek. Kaçak elektrik kullananların elektriği anında kesilecek.` Türkiye`nin en büyük sorunlarından birisi olan kaçak elektrik kullanımında konutların payı oldukça düşük. Elektrik dağıtım şirketlerini asıl uğraştıran ise sanayi aboneleri. İstanbul`da aylık 18 kilovatsaat üzerinde elektrik tüketen 40 bin sanayi abonesi var. İşletmeler, denetimin az olduğu gece vardiyalarında kullandıkları kaçak elektrikle ekonomiye büyük darbe vuruyor. Denetim ekiplerinin geçen yıl 1 milyon 88 bin abone üzerinde yaptığı kaçak tarama çalışmalarında 106 bin aboneye 141 trilyon lira ceza verildi. Cezaların büyük bir kısmı sanayi abonelerine kesildi. Kaçak kullanımda birinci sırayı ütücüler ve plastikçiler alıyor. Metal ve enerji işkolları, tekstil fabrikaları, otel ve eğlence yerleri de kaçak elektrik kullanımında dikkat çekiyor. ”
Evet sadece İstanbul sanayi bölgesindeki kaçak elektrik durumu bu şekildedir.
Türkiye`de elektriğin yüzde 20`sini tüketen İstanbul BEDAŞ bölgesinin kaçak elektrik kullanım boyutunun ne denli büyük olduğunu açıkca göstermektedir.
Güneydoğu’nun elektrik ihtiyacının toplamı İstanbul’da tüketilen elektriğine ulaşmıyor bile.
Güneydoğu’da Kaynakları Sömürmek ve Kürtler
Kürtlerin yaşadığı bölgede (GAP Bölgesi’nde) Türkiye’nin toplam elektrik enerjisinin yüzde kaçı üretiliyor biliyor musunuz? GAP İdaresi Başkanlığı’nın verilerine göre GAP Bölgesi 17,3 milyar kilovat saatlik üretimiyle toplam elektrik üretiminde yüzde 44’lük bir paya sahip. Peki, Bölge’nin 21 kentinin elektrik tüketimindeki payı ne kadar? Yüzde 6,8! Elektriğin yüzde 44’ünü üretenler, yüzde 6,8’ini harcayarak herkesi soyuyorlar! Bu nasıl mı oluyor? Devlet Kürt coğrafyasında üretilen enerjiyi, petrolü, yer altı ve yer üstü kaynaklarını sermaye ile el birliğiyle tepe tepe kullanıp yağmalarken asayiş berkemaldir. Ama iş, köylerinden zorla sürülüp üretimden kopartılan, kentlerin varoşlarında iş, barınma, beslenme gibi en temel ihtiyaçlarından yoksun bırakılan Kürt yoksullarının kaçak elektrik kullanmasına gelince, birileri “hırsız varrr!” diye bas bas bağırıyor.
Kürtler, kendilerini açlık, yoksulluk ve işsizliğe mahkum etmesi yetmezmiş gibi bir de ülkenin sırtında bir kambur olarak gösteren devlet politikalarına karşı çözüm platformlarını artık herkesin duyacağı bir şekilde seslendiriyorlar:
GAP’ın enerji projelerini hızla gerçekleştiriyor. GAP’ın enerji projelerinin yüzde 83’ü tamamlanmış durumda. Ama iş, Kürt yoksullarının, köylülerinin iş imkanı ve tarımsal üretimi için hayati önem taşıyan sulama projelerine gelince yerinde sayıyor. GAP’ın sulama projelerinin gerçekleşme oranı sadece yüzde 16,5 düzeyinde.(Birgün-Yusuf Karataş)
Kayıp Kaçak Bedelini Kim Ödüyor?
Diğer bir yanlış algı ise “Kürtler kaçak kullanıyor,faturalarını biz ödüyoruz” Bu değerlendirme tamamiyle yanlıştır.Bilindiği üzere devlet tekelinde bulunan elektrik dağıtımı 2013 yılında özelleştirilerek onlarca şirkete dağıtıldı.
Buna göre her bölge veya şehirlerin elektrik dağıtımını özel şirketler yapmaya başladı.
Örneğin Güneydoğu’da Dicle Elektrik (Dedaş)
İzmir’de Gediz Elektrik
İstanbul’da Bedaş
Ankara’da Başkent Dağıtım
Bursa bölgesinde Uludağ Elektrik
gibi şirketler işi devraldılar.
Bu durumda kaçak elektrik bedeli hangi şirketin yetki alanında olduysa oradaki faturalara yansıtılacaktır.
Bu durumda da Güneydoğu’da kullanılan kaçak elektriğin kayıp kaçak bedelini İstanbul’daki yada İzmir’de yaşayanlar ödememektedirler.
Ayrıca,”2016 Ocak ayı itibariyle kayıp kaçak bedeli, faturalardaki dağıtım bedeli kaleminin içine eklenmiştir ve faturada ayrı bir bedel olarak görülemez.”
Dolayısıyla “Kürtlerin faturasını ödüyoruz” algısı yanlış ve tamamen bir nefretin dışavurumudur.
Güneydoğu’daki Çiftçiler İçin Çözüm
Haritada görüldüğü üzere Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin büyük çoğunluğunu kapsayan yüksek oranda bir güneşlenme süresi vardır.
Bu durumda bölgede yetişen ürünler bu kuraklık karşısında sürekli bir sulamaya ihtiyaç duymaktadır.Bu da yüksek oranda elektrik faturası demektir.
Elektriğin iklimi farklı olan her bölgede aynı fiyattan verilmesi adil bir durum değildir.Örneğin Karadeniz Bölgesi’nde bir fındık bahçesi ya da mısır tarlası o bölgenin iklimi nedeniyle çok az miktarda sulamaya ihtiyaç duymaktadır.Bu da enerji giderlerini önemli ölçüde azaltmaktadır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi‘nde ise durum tam tersidir.Bölgede mısır,pamuk,buğday eken bir çiftçi yaşanana yüksek kuraklık nedeniyle sürekli bir sulama yapmak zorundadır.Bu da elektrik faturalarını oldukça şişirmektedir.
Ama iklim şartları farklı olduğu halde Türkiye’nin her yerinde elektrik fiyatı aynı fiyattan verilmektedir.Bu durum bölgeler arasında ekonomik açıdan büyük dengesizlikler meydana getirmektedir.
Adil ve kalıcı çözüm ise iklim şartları dikkate alınarak yapılmış bir fiyatlandırmadır.
