Peru, Amazon yerlillerinden 384 kişinin dili Kapanawa‘yı resmen tanıdı. Peru, gelecek yıl 47 ana dili daha resmi olarak kabul etmeye hazırlanırken, Türkiye‘de ise 25 milyonun konuştuğu Kürtçe yazılı tabelalar sökülüyor.
Kayyum atamalarının yapıldığı DBP’li 24 belediyenin çok dilli tabelaları sökülüyorken diğer taraftan Peru‘da yerli grubun dili olan Kapanawa resmi dil olarak kabul edildi. Kapanawa topluluğu Peru’nun kuzeyindeki Loreto bölgesinde, Tapiche ve Buncuya nehirlerinin kenarlarında yaşıyor. 2007 raporlarına bakarak, Kapanawa nüfusunun bugün 384 civarında olduğu tahmin ediliyor.Peru Eğitim Bakanlığı, Kapanawa dilinin kullanımını devam ettirmeyi, korunmasını, gelişimini, tanınmasını ve yayılmasını amaçladıklarını ifade ediyor.Kapanawa kelimesi “sincap insanlar” anlamına geliyor ve bu dilin, Pano dillerine ait olduğu biliniyor.Geçen yıl, 26 dil daha, Peru’da anadil olarak kabul edilmiş. Peru’da, 2017 yılına kadar 47 ana dilin resmi olarak onaylanması hedefleniyor.
20 Harften Oluşan Alfabe
Ülkenin resmi gazetesi El Peruano’da yayınlanan karar, 20 harften oluşan bir alfabesi olan dilin kullanımı konusunda özellikle eğitim kurumlarında cesaretlendirici adımlar atılacağı ve “uyumlu birlikte yaşam” prensibinin esas alınacağı kaydedildi.
Eğitim bakanı Jaime Saavedra yaptığı açıklamada, Amazon bölgesindeki kültürel hazinenin korunması için kapsamlı bir program yürürlüğe koyduklarını ifade etti.
50 Yeni Dil Keşfedildi
Geçen yıl, 26 dil daha, Peru’da anadil olarak kabul edilmiş. Peru’da, 2017 yılına kadar 47 ana dilin resmi olarak onaylanması hedefleniyor. Amazon yerlilerinin dili olan Kapanawa’nın resmi olarak tanınması ile Peru, bu hedefe bir adım daha yaklaştı denilebilir.
Amazon bölgesi, dilbilimciler açısından bir “altın madeni” olarak kabul ediliyor. İzole çok sayıda küçük kabilenin yaşadığı bölgede son 20 yılda 50’yi aşkın yeni dil keşfedildi.
Kapanawa da bölgenin nispeten büyük kabilelerinden biri. Bazı kabilelerde bireylerin sayısı 30’un altında bulunuyor.
Bölgede yerli dilleri tehdit altında bulunuyor. Zira gün geçtikçe daha çok modern dünya ile ilişkiye geçen kabilelerde çok dillilik yerini yerli dilinin kullanımının azalmasına bırakmış durumda.
Türkiye’de ise 25 Milyon Nüfusu olan Kürtçe ile Anadilde Eğitim Yasak !
Peru‘da bu gelişmeler yaşanırken Kürdistan coğrafyasının bir yakasında Türkiye tarafında is durum içler acısı.Zira resmi dili bırakın anadilde eğitimi bile yasaklayan Kürtçe tabelaları bile hazmedemeyen bir zihniyet hala egemen.
25 milyonun yaşadığı Türkiye’de neredeyse bir asırdır Kürtçe yasaklı kaldı.Cumhuriyet‘ten sonra yasaklanan Kürtçe kısmen sertbest bırakıldıysa da günümüz 2016 yılının sonlarına doğru ise devlet propagandası yapan devletin kanalı TRT Şeş yeni ismi TRT Kürdi dışında kayda değer bir gelişme pek yaşanmamış.15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi bahanesi ile OHAL kapsamında çıkarılan kanunlarla Özel Kürtçe kanallar, gazeteler, dernekler,kurslar tek tek kapanmıştır.
Kürtçe çizgi film yayınlayan Zarok Tv bile kapatılmış daha sonra “%40’ı Türkçe yayın yapmak ve Türk kültürünü yaymak” şartıyla geri açıldı.Zarok Tv‘yi açan Kürt çocukları “ne mutlu Türküm diyene” demeden çizgi film izleyemecek galiba.
Bir tarafta Peru‘da 384 kişinin konuştuğu Kapanawa dilin resmi dil olması bir taraftan Türkiye‘de 25 milyonluk Kürtçenin yasak olması.
1 Kapanawa kaç Kürt’e bedel?
Kapanawa milleti ile Kürt milletinin ortak bir noktası var.
Peru‘lular yani beyaz ırk bildiğiniz Avrupa’dan göç edip bu Amazon yerlilerin topraklarına yerleşmişlerdir sonradan.
Diğer taraftan ise Türkler de Orta Asya‘dan Anadolu‘ya ve Mezopotamya’ya göç etmişlerdir sonradan.
Aslında sorun Peru devletinde.
Peru devletinin acilen toplumun benliğine ” Peru vatanı bir bütündür bölünemez parçalanamaz !” ” ne mutlu Peruluyum diyene ” zihniyetini yerleştirmesi lazım. Böylece insanlık adına yapılacak ne varsa hepsini, önleyecek bir bahane üretilmiş olur.
