Malazgirt Savaşında Kürtlerin Rolü Neydi?

Anadolu‘nun kapılarını Türkler‘e açan savaş olarak da bilinen Malazgirt Savaşı ve savaşta Kürtler’in rolü nedir? sorusuna açıklık getireceğiz.

Malazgirt Meydan Muharebesi

Malazgirt Savaşı,26 Ağustos 1071 tarihinde IV Romen Diyojen (IV. Romanos ) liderliğindeki Bizans İmparatorluğu ve Alprslan liderliğindeki Büyük Selçuklu Devleti arasında gerçekleşmiştir.Savaş bugünkü Muş’un Malazgirt ilçesi yakınlarında gerçekleştiği için savaşa Malazgirt Meydan Muhaberesi ismi verilmiştir.

Savaş Selçuklular tarafından kazanılmış ve bu savaştan sonra Anadolu‘nun kapısı Türkler‘e açılmış oldu.Bu savaştan sonra çeşitli sebeplerden dolayı Orta Asya‘dan göç eden Türk toplulukları Anadolu‘nun tümüne yayılmaya başlanmıştır.

Savaşın Gerçekleşmesi

Türk atlıların ok saldırısıyla savaşı başlatan Alpraslan geride az sayıda okçu birliği bırakmıştı.Savaş sürerken Alparslan geride bıraktığı okçu birliklerine çekilme kararı aldı.Bunu yenilgi olarak gören Romen Diyojen geri çekilen Türk birliklerini kovalamaya başladı.Bu sırada Türk birlikleri arka sıralarda Hilal taktiğini oluşturmuşlardı.Geride bırakılan okçu birliklerine kadar gelen Selçuklu ordusu saldırıya geçmiş ve Hilal şeklinde olan Türk birlikleri Bizans ordusunun etrafını sarmıştır.Bizans ordusu,yanlardan ağır ok saldırısına maruz kalıp ağır kayıp vermiştir.Tuzağa düştüklerini geç farkeden  Diyojen geri çekilme emri versede başarılı olamamıştır.Selçuklu birlikleri ise dört taraftan Bizans ordusunu kuşatmış ve ağır bir saldırı gerçekleştirmiştir.

Üstlerinde ağır zırh olan Bizans askerleri çevrelerini saraan Selçuklu ordusundan kaçamamış ve tamamına yakını yok edilmiştir.Romen Diyojen,beraberindeki az sayıda askerle teslim olmuşlardır.

Ayrıca Bizans ordusunda yer alan Uzlar, Peçenekler ve Kıpçaklar; gibi Türk toplulukların Selçuklu tarafına geçmesi de Bizans‘ın gücünü azaltmıştır.

Malazgirt Savaşının Sonuçları

Savaşta Bizans ordusunun tamamına yakını yok edildi ve Romen Diyojen ise yaralı olarak esir düştü.Bir hafta esir kaldıktan sonra Romen Diyojen ile Alparslan arasında antlaşma gerçekleşmiş ve Diyojen serbest bırakılmıştır.

Yapılan Antlaşmaya Göre

İmparator kendi fidyesi için 1.500.000 denarius, vergi olarak da her yıl 360.000 denarius ödeyecek

Antakya, Urfa, Ahlat ve Malazgirt‘i de Selçukluya bırakacaktı.

Ancak Romen Diyojen, Konstantinopolis‘e (İstanbul) vardığı zaman tahta kendi yerine VII. Mikhail Dukas‘ çıktığı için antlaşme geçersiz sayılmış oldu.
Romen Diyojen, tahta yerine çıkan VII. Mikhail Dukas ile savaştıysa da başarılı olamamıştır.Daha sonra teslim olan Diyojen‘in gözlerine mil çekilmiş ve Proti (Kinalıada)’daki manastıra kapatılmıştır.Yaralı bir halde olan Diyojen birkaç gün sonra kapatıldığı manastırda enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybetmiştir.

Bizans ve Selçuklu Ordusunun Sayıları

Tartışmalı bir konu olan Malazgirt Savaşı‘ndaki askerlerin sayıları konusunda birçok iddaa vardır.Zira Bizans ordusuna 200-300 bin diyen de oldu 1 milyon diyen de.Ama bu sayıların abartılı olduğu muhakkaktır.Zira bu tarihlerde bu sayılarda orduların olması mümkün değildir.

Bugün kabul gören tarihçilerin hemfikir olduğu sayılar ise Bizans ordusunun 70 bin civarı Selçuklu ordusunun ise 30 bin ile 40 bin arası olduğudur.

Kürtler‘in Malazgirt Savaşı‘nda var olduğunu yazan kaynaklardan birisi olan Ebu’l-Muzaffer Yusuf’un “Mir’atü’z-zeman fi Tarihi’l-âyan” isimli eseri

Malazgirt Savaşında Kürtler Varmıydı?

Bir diğer tartışmalı konu ise ”Malazgirt Savaşı’nda Kürtler varmıydı? Kürtler’in rolü” tartışmaları.

Kürtler‘in ana vatanı Kürdistan coğrafyası denilen coğrafyadır.Tabii olarak Türkler Anadolu‘ya geldikleri zaman Kürtler anavatanlarında yani  bugün Anadolu‘nun Doğusu ve Güneydoğusu dediğimiz topraklardaydı.

Anadolu‘ya gelen Selçuklular bölgede hakim olan Kürtler‘le iyi geçinmişlerdir.Bölgede Kürt devletleri olan Mervaniler ve Şeddadiler mevcuttu.

Malazgirt Savaşı‘nda Kürtler‘in 10 bin savaşçıyla katıldığı Sıbt İbnü’l-Cevzi ismiyle tanınan Ebu’l-Muzaffer Yusuf‘un “Mir’atü’z-zeman fi Tarihi’l-âyan” isimli kitabında açıkça yazmaktadır.Alparslan hakkında önemli bir kaynak olan ve bizzati onun ağzından yazılan bilgiler mevcuttur.

Ayrıca Kenzü’d-Dürer ve Câmiü’l-Gurer isimli bir eser yazan Memlük tarihçisi İbnü’d-Devaddari’de de Selçuklu ordusundaki Kürtleri‘n var olduğunu yazmaktadır.

Malazgirt Savaşında Kürtler Vardı

Evet Malazgirt Savaş’ında Kürtler’in var olduğu su götürmez bir gerçektir.Bunu kabullenmek istemeyen bazı çevreler ”Malazgirt Savaşında Kürtlerin Yalanı” diyerek red etmektedirler.

Zira bunu inkar edenler aynı zamanda ecdadlarınıda inkar etmiş sayılırlar.”Osmanlıda Kürdistan yoktu” ” Malazgirt’te Kürtler yoktu” gibi yalan tarih üstüne kurulmuş bir zihniyet maalesef Türkiye‘de etkin konumdadır.

Malazgirt Savaşı‘na katılan Kürt askerlerin sayısı her iki kaynakta da 10 bin olduğu söylenmektedir.Kürt askerler dönemin Kürt devleti olan Mervanilerden katılmıştır.

Kürtler olmasa Türkler Anadolu’ya giremezdi demek abartılı olmakla beraber,Malazgirt‘te Selçuklu ordusunun 40 bin olduğunu göz önüne getirdiğimiz zaman ve bölgenin yerlisi olan bölgeyi iyi bilen Kürtler‘in 10 bin askerle savaşa dahil olması savaşının kazanılmasındaki büyük önemini görebiliriz.

Gerçeklerden uzak kafatasçı milliyetçilik kafayla yazılmış bir eğitim müfredatı yerine gerçekleri yazan bir tarih anlayışının Türkiye’deki eğitim kurumlarında olması dileğiyle..

www.kürtler.com