Erzincan Kürtleri
Erzincan’da önemli bir Kürt(Zaza) nüfusu mevcuttur.Erzincan’daki Kürtler(Zaza)’in çoğu Alevi inancına sahiptirler.
Şunu belirtmekte fayda var ki ,maalesef Erzincan’daki Kürtlerin çoğunluğu asimile olmuş,öz benliklerini kaybetmişlerdir.Çoğunluğu anadiline yabancı bir şekilde yetiştirilmeye devam etmektedirler.
Erzincan’da Kürt Nüfusu
Erzincan’ın toplam nüfusu 234 bin içindeki Kürt nüfusu 100 bin civarındadır.
Erzincan merkez,Refahiye,Kemaliye ve Otlukbeli ilçelerinde Kürt(Zaza) nüfusu azdır.Geri kalan ilçelerde belirgin bir Kürt(Zaza) varlığından söz edebiliriz.
1921 Koçgiri İsyanından önce Erzincan bölgesinde Kürt nüfusu %70 civarındadır.İsyandan sonra isyana katılmayan köyler dahi yakılmış ve binlerce Kürt katledilmiştir.
Olaydan sonra Koçgiri aşiretinin büyük bir kısmı yok edilmiş ve sürgün edilmişlerdir.
Erzincan’ın Türkleştirilme Çabaları
İsmet İnönü tarafından yazılan Kürt Raporunda Erzincan İçin:
– “Van ve Erzincan’da acele olarak, Muş Ovası’nda tedricen ve Elazığ Ovası’nda kuvvetli Türk kitleleri vücuda getirmek zorundayız.”
-“Erzincan Kürt merkezi olursa Kürdistan’ın kurulmasından korkarım.”
– “Az zamanda Erzincan’ın Kürt merkezi olmasıyla asıl korkunç Kürdistan’ın meydana gelmesinden kaygılanmak yerindedir.” açıklamalarda bulunmuştur
Nitekim bu rapor hayata geçirilmiş ve Erzincan bölgesine Türkler göç ettirilmiş, Kürt nüfusu azaltılmıştır.
Erzincan’ın Türkleştirilmesi politikası günümüzde de devam etmektedir.
2015 yılında “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla 677 ailenin iskânlı göçmen olarak kabul edilmesi kararı yürürlüğe girdi.Ukranya’dan 677 ailenin 605’i Erzincan Üzümlü’ye, 72’si ise Bitlis’in Ahlat ilçesine yerleştirilecek. Ayrıca muhtelif tarihlerde Türkiye’ye giriş yapan ve Bursa’da geçici olarak ikamet eden 116 kişilik Ahıska Türkü 29 ailenin Erzincan’a yerleşmesi ve ulaştırılması çalışmaları da sürüyor. Bugün 2 uçakla 90 aile ve 329 Ahıska Türkü’nün Türkiye’ye indiğine işaret eden Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, Ahıskalı Türklerin Erzincan’ın Üzümlü Bucağındaki TOKİ konutlarında iskan edileceğini söyledi.”
Görüldüğü üzere İktidara gelen partilerin siyasi görüşleri farklı olsa da Erzincan üzerindeki Türkleştirme politikaları değişmemiştir.
Çayırlı İlçesi Kürtleri
Çayırlı ilçesinin çoğunluğunu Kürt(Zaza) nüfusu oluşturur.Kürt(Zaza) nüfusu kırsalda yoğundur.Alevi inancına sahiptirler
Çayırlı Kürt Köyleri
Turnaçayırı
Çilhoroz
Esendoruk
Başköy
Yaylalar
Sarıgüney
Büyükgelengeç
Yaylakent
Küçükgelengeç
Doğanyuva(1950 yılında köye Karadenizden Türk göçü olmuştur)
Boybeyi
Hastarla
Eşmepınar
Verimli(Karadeniz’den göç olmuştur)
Paşayurdu
Ozanlı(Kısmen Kürt(Zaza) )
Çamurdere
Yeşilyaka
Çilligöl
Oğultaşı
Bölükova
Tosunlar
Bozağa
Toprakkale
Sırataş
Pınarlı
Saygılı
Çamurdere
Ortaçat
Yukarı Kartallı
Hacıbektaş
Aşağı Kartallı
Mazlumağa
Doluca
İliç Kürtleri
İliç ilçesinde yarı Türkmen yarı Kürt(Zaza) şeklinde bir demografik yapı vardır.Yine Alevi inancı yaygındır.
Ünlü Kürt işadamı Hamdi Ulukaya İliç doğumludur.
İliç Kürt Köyleri
Tabanlı
Akçayazı
Kozluca
Küçükgümüşlü
Büyükarmutlu
Doruksaray
Çöpler
Bozyayla
Sabırlı
Elmacık
Kemah Kürtleri
Kemah’ta yarı Türk yarı Kürt(Zaza) demografik bir yapı vardır.Kürt(Zaza) nüfusu kırsalda yoğundur.İlçenin geneli Alevi inancına sahiptir.
Koçgiri İsyanı‘ndan sonra aşirete mensup yüzlerce kişi başka yerlere göç ettirilmişlerdir.
Kemah Kürt(Zaza) Köyleri
Karaca
Kırıkdere
Atma
Koçkar
Kedek
Kutluova
Yardere
Çalıklar
Aktaş
Mermerli
Araf
Parmakkaya
Uluçınar
Maksutuşağı
Alpköy
Gökkaya
Esimli
Beşikli
Konuksever
Mezra
Yağca
Aksakal
İncedere
Küplü
Çakırlar
Akyünlü
Kazankaya
Kemaliye Kürtleri
Kemaliye ilçesinde az sayıda Kürt(Zaza) nüfusu vardır.
Kemaliye Kürt Köyleri
Gözaydın
Dilli
Topkapı
Çakırtaş
Otlukbeli Kürtleri
En az Kürt nüfusunu barındıran ilçedir.
Otlukbeli Kürt Köyleri
Avcıçayırı
Yeşilbük
Refahiye Kürtleri
Günümüzde Refahiye’nin %40’lik bir kısmını Kürtler(Zaza) oluşturmaktadır.1921 yılına kadar bölgenin çoğunluğunu Kürtler oluşturmaktaydı. Koçgiri İsyanı‘ndan sonra Koçgiri aşiretine mensup binlerce kişi öldürülmüş,onlarca köy yakılmıştır.Kalanlar ise zorunlu göçe tabii tutulmuşlardır.Olaydan sonra bölgeye yoğun bir Türk iskanı gerçekleştirilmiştir.
Kırsalda Kürt nüfusu yoğundur.
Refahiye Kürt Kürtleri
Gemecik
Kadıköy
Tuzluçayır
Çıragediği
Kandil
Konakköy
Güzle
Kalkancı
Resuller
Akarsu
Madendere
Yaylapınar
Güventepe
Kırıktaş
Koçkaya
Gümüşakar
Çiçekali
Halitler
Yeniyurt
Sıralı
Diyarlar
Diştaş
Akbağ
Kabuller
Arpaayazı
Yukarıyeni
Kürelik
Gülensu
Sağlık
Onurlu
Babaarslan
Bölüktepe
Gökseki
Kırkbulak
Yazıgediği
Kazören
Baloğlu
Çukurçimen
Çamlımülk
Tepe
Kızıliniş
Tercan Kürtleri
Tercan ilçesinde Kürtler(Zaza) %50 kesimini oluşturmaktadır.Cumhuriyet döneminde Karadeniz’den göç almıştır.
Tercan Kürt(Zaza) Köyleri
Şengül
Bulmuş
Balyayla
Karahüseyin
Mantarlı
Yollarüstü
Büklümdere
Çayırdüzü
Köprübaşı
Yuvalı
Akyurt
Kemerçam
Yastık
Çatakdere
Üçpınar
Karaçay
Çukuryurt
Yenibucak
Sarıkaya
Armutluk
Ağaören
Kavaklık
Kızılca
Çalkışla
Gedikdere
Doluca
Kuzuören
Yaylacık
Esenevler
Fındıklı
Konarlı
Güzbulak
Ilısu
Oğulveren
Başbuak
Üzümlü Kürtleri
Üzümlü’de Kürt(Zaza) nüfus %35-40 civarındadır.Üzümlü şehir merkezinde az olmakla beraber genelde köylerde Kürt(Zaza) nüfusu belirgindir.Son yıllarda Üzümlü ilçesine Ahıska Türkler göç ettirilmişlerdir.
Üzümlü Kürt(Zaza) Köyleri
Çadırtepe
Altınbaşak
Bayırbağ
Büyükdağan
Karakaya
Göller
Demirpınar
Çardaklı
Avcılar
Balabanlı(Sarıkaya)
Kureyşli(Sarıkaya)
Pınarlıkaya
Ocakbaşı
Otluk
Karacalar
Derebük
Bulanık
Çayıryazı
Pelitli
Çamlıca
Esenyurt
Sansa
Bağlar
Güzel bir çalışma:
Erzincan Köylerin nerdeyse tümünü Türkleştiriletirmiş isimlerini yazmışsınız kanimca yiyi olamamış. Kırmançkî ve bazıları Kurmancî konuşur. Bunların Kürtçe isimleri vardır. Asıl isimleriy yazsadınız daha iyi olurdu.
Saygılar