Bu çalışmamızda Güney Kürdistan‘daki(Irak Kürdistanı) Kürt Aşiretlerini ele alacağız.Kürdistan coğrafyasının Güney yani Başur parçasında yaklaşık 5 milyon Kürt yaşamaktadırlar.
İşte Güney Kürdistan’daki(Irak) Kürt Aşiretleri
(Hemawend aşireti hariç tutulursa,buradaki aşiretlerin önemli bir kısmı eskiden, bu yüzyılın başında dağılan büyük Baban (Ortaçağdaki Bavemd) konfederasyonuna bağlıydı. Güney Kurmancisi konuşurlar ve Sunnidirler)
Delo Konfederasyonu
(Qûş Dağları ile Serkela ve Xaneqin arasında yaşarlar)
Geş
Cemrezî
Karez
Pencankuştî
Selîmweysî
Terkawend
Hemawend Konfederasyonu
(Çemçemal ile Şirwan nehri arasında ve Bêzayin bölgesinde yaşarlar. Goranî konuşurlar ve Yarisanidirler)
Begzade
Çîngînî
Kefruşî
Mamend
Piriyaî
Remawend
Reşwend
Seferawend
Şitabisar
Sifîyawend
Caf Konfederasyonu
(Süleymaniye ile Klar ve Halepçe arasında yaşarlar. Büyük öbekler halinde Güney ve Doğu Kürdistan’a dek uzamaktadırlar. Güney Kurmancisi konuşurlar ve genel olarak Sünnidirler.)
Amela
Badxî (Badgî)
Baserî
Başkî
Harunî
Îsaî
Îsmaîl Üzeyrî
Celalî (Gelalan – Celalan)
Cewanrudî
Kemalî
Mikailî
Muradî
Nawrolî
Piştmalê
Reşubarî
Rogaî
Sedanî
Safîyawend
Şetrî
Şex İsmailî
Terkhanî
Tewgozî
Yezdanbexş
Yarweysî
Yusufcanî
Keza (Kaza – Keja) Konfederasyonu
(Kifrî ile Çinçaldan arasında yaşarlar)
Sendula Begî
Koha Behram
Serkela
Şivan (Şivan) Konfederasyonu
(Kerkûk’ün kuzeyinde, Hasa ile Zeh Nehirleri arasında yaşarlar)
Bezeyni
Hasa
Zend Konfederasyonu
(Kifri ile Şirvan nehri arsında yaşarlar. Lakî konuşurlar ve Yarisanidirler)
Alyan (Elyan)
Genî (Qinî)
Mamsalih
Tayerxanî
Konfedere Olmayan Aşiretler
Ako (Ranya dolaylarında yaşarlar)
Baban (Babanî adıyla da bilinirler. Kerkûk’ün kuzeyi ile Xeneqîn dolaylarında)
Belikan (Rewanduz ile Balik dağlık bölgesinde bulunan Rayat arasında yaşarlar. Belik ve Belikiyan adıyla da bilinirler. Belikan aşiretinin bir kısmı 1600′lü yılların başında Urfa’ya yerleşmiş ardından Maraş üzerinden Orta Anadolu’ya gitmişlerdir. Halen de Anadolu’da Belik, Bilikî ve Belikî gibi isimlerle anılırlar.)
Berzencî (Berzincî adıyla da bilinirler. Xaneqîn dolaylarında yaşarlar. 1800′lerin başında aşiretin küçük bir kısmı Bingöl dolaylarına yerleşmiştir.)
Bayatî (Beyatî adıyla da bilinirler. Tuz Kurmatu ile Kifri arasında yaşarlar)
Bezeyni (Şêx Bezeyni ve Şêx Biznî adıyla da bilinirler. Hewlêr ile Kerkük arasında yaşarlar. Bezeynîlerin önemli bir kısmı 1600′lü yılların ortasında Güney Karadeniz ve Orta Anadolu’ya yerleştirilmişlerdir)
Bolî (Belik’in güneyinde yaşarlar)
Çigini (Süleymaniye’nin kuzeyinde yaşarlar)
Dumbûlî (Dûnbelî, Şêxan bölgesinde yaşarlar)
Daudî (Dawûdî adıyla da bilinirler. Kifri ile Tuz Kurmatu arasında yaşarlar)
Gahor (Karatepe dolaylarında yaşarlar)
Gerdî (Hewlêr’in kuzeyi ile Koysancaq yakınlarınlarında yaşarlar)
Homermîl (Serkela Koçacîyan arasında yaşarlar)
Cebbarî (Cebzarî. Kerkük’ün güneydoğusu ile Çemçemal ve Leylan arasında yaşarlar.
Kakaî (Kerkük ile Tuz Kurmatu arasında yaşarlar. Yarisanidirler)
Xelkan (Helkanî adıyla da bilinirler. Belik dağlarının kuzey kesimleri ve Hewlêr’in kuzeydoğusunda yaşarlar)
Xoşnav (Şeqlewa dolaylarında yaşarlar)
Kura (Hewlêr ile Şaqlawa arasında yaşarlar)
Leylanî (Leylan’da yaşarlar. Arap aşiretleriyle akrabalık kurmuşlardır.)
Palhanî (Zenabad ile Karatepe arasında yaşarlar)
Pizdar (Pêşdar adıyla bilinirler. Geçmişte çok büyük bir aşiret konfederasyonuyken zamanla dağılmışlardır. Kela Diza dolaylarında yaşarlar ve bu şehrin sahipleri olduklarına inanırlar)
Salhî (Kerkük ile Qera Hesan arasında ve Suriye’nin başkenti Şam’da yaşarlar)
Şêrwan (Rewanduz’un kuzeyinde bulunurlar)
Sîyan (Kerkük’ün kuzeyinde yaşarlar)
Surçî (Büyük Zap ırmağının kıyısından Rewanduz’a kadar olan bölgede yaşarlar.)
Telebanî (Kerkük’ün güneydoğusunda ve Klar’ın kuzeydoğusunda öbekler halinde yaşarlar)
Talşanî (Telşani veya Talişanî adıyla da bilinirler. Teleş aşiretiyle akrabadırlar. Kifri ile Zerdawa arasında yaşarlar)
Zengena (Güney Kürdistan’daki Zengenların devamıdırlar. Kifri ile Klar arasında yaşarlar. Goranî ve Güney Kurmancisi konuşurlar, Yarisanidirler)
Zerarî (Basturiça’nın kuzeyinde yaşarlar)
Zudî (Rewanduz bölgesi)
İlgili Aramalar:
Kurdish tribes in Iraq, Курдские племена в Ираке,Kurdische Stämme im Ira,القبائل الكردية في العراق,İraqdakı kürd tayfaları,fiset kurde në Irak,Кюрдските племена в Ирак,在伊拉克的库尔德部落,Քրդական ցեղերը Իրաքում,Kurdiske stammer i Irak,قبایل کرد در عراق,tribus kurdes en Irak,इराक में कुर्द जनजातियों,שבטים כורדים בעיראק,tribus kurdas en Irak,tribù curde in Iraq,イラクのクルド人の部族,tribus kurdes a l’Iraq,Ирактагы күрт уруулары,eşîrên kurd li Iraqê,Κουρδική φυλές στο Ιράκ,tribos curdas no Iraque,Kurdiska stammarna i Irak
www.kürtler.com